+48 604 239 539
Dla wielu pacjentów wizyta u dentysty kojarzy się przede wszystkim z leczeniem próchnicy czy bólu zęba. Tymczasem zdrowie jamy ustnej to nie tylko szkliwo i kanały korzeniowe, ale także to, co wokół zębów – czyli dziąsła, kości i więzadła utrzymujące zęby na miejscu. I właśnie tym obszarem zajmuje się periodontolog – specjalista, którego rola w utrzymaniu pełnego uśmiechu jest nie do przecenienia.
Kim jest periodontolog?
Periodontolog to lekarz dentysta, który ukończył dodatkową specjalizację z zakresu periodontologii, czyli dziedziny stomatologii zajmującej się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej. W praktyce oznacza to, że jego głównym zadaniem jest leczenie dziąseł, kości wyrostka zębodołowego i tkanek okołozębowych – czyli wszystkich struktur, które utrzymują zęby w odpowiednim miejscu.
Czym zajmuje się periodontolog?
Zakres kompetencji periodontologa jest bardzo szeroki i obejmuje zarówno leczenie stanów zapalnych przyzębia, jak i zabiegi chirurgiczne w obrębie dziąseł. Najczęstsze przypadki, z jakimi zgłaszają się pacjenci, to:
Leczenie paradontozy (choroby przyzębia)
Paradontoza, czyli choroba przyzębia, to jedna z najczęstszych i najbardziej podstępnych dolegliwości jamy ustnej. Rozwija się stopniowo, często bez bólu, ale jej konsekwencje mogą być bardzo poważne – od cofania się dziąseł, przez rozchwianie zębów, aż po ich całkowitą utratę. Główne objawy paradontozy to: krwawienie dziąseł podczas szczotkowania, nieprzyjemny zapach z ust, zaczerwienienie, opuchlizna, nadwrażliwość, odsłonięte szyjki zębowe i uczucie „luzów” między zębami. Choroba ta spowodowana jest najczęściej przez długotrwały stan zapalny wywołany obecnością płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego. Leczenie paradontozy prowadzi periodontolog, który w pierwszym etapie usuwa złogi i bakterie – poprzez skaling, piaskowanie lub głębsze czyszczenie kieszeni dziąsłowych. W bardziej zaawansowanych przypadkach wykonuje się kiretaż – zabieg oczyszczający poddziąsłowo, a w razie potrzeby także zabiegi regeneracyjne, które mają odbudować utraconą kość i tkanki przyzębia. Kluczowa w leczeniu jest także codzienna higiena domowa oraz regularne wizyty kontrolne.
Usuwanie kamienia i głębokie czyszczenie kieszeni dziąsłowych
Kamień nazębny to twardy osad, który powstaje na skutek mineralizacji płytki bakteryjnej. Gromadzi się głównie w okolicy linii dziąseł i w przestrzeniach międzyzębowych, a jego obecność sprzyja rozwojowi stanów zapalnych i chorób przyzębia. W początkowej fazie wystarczy skaling naddziąsłowy, czyli usunięcie kamienia za pomocą ultradźwięków. Jednak w bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy tworzą się kieszenie dziąsłowe (czyli przestrzenie między zębem a dziąsłem), konieczne jest czyszczenie poddziąsłowe. Periodontolog wykonuje wtedy tzw. kiretaż – zabieg polegający na dokładnym oczyszczeniu kieszeni z bakterii i kamienia, co pozwala zatrzymać postęp choroby i umożliwić dziąsłom ponowne przyleganie do powierzchni zęba. Istnieją dwie główne techniki: kiretaż zamknięty (bez nacinania dziąsła, przy kieszeniach do 5 mm) oraz kiretaż otwarty, stosowany przy głębszych zmianach, wymagający odsłonięcia kości. Regularne usuwanie kamienia i czyszczenie kieszeni to kluczowy element profilaktyki paradontozy i utrzymania zdrowych dziąseł.
Plastyka dziąseł i leczenie recesji
Recesja dziąsłowa to problem polegający na cofnięciu się dziąseł i odsłonięciu szyjek lub nawet korzeni zębów. Może powodować nadwrażliwość, pogorszenie estetyki uśmiechu, a z czasem – zwiększone ryzyko próchnicy korzenia i utraty zębów. Najczęstsze przyczyny recesji to m.in. niewłaściwe szczotkowanie, zbyt twarda szczoteczka, choroby przyzębia, bruksizm (zgrzytanie zębami), wady zgryzu lub predyspozycje genetyczne. Leczeniem recesji zajmuje się periodontolog, który – w zależności od stopnia zaawansowania zmian – może zastosować zabiegi plastyczne dziąseł. Jedną z najczęstszych metod jest pokrycie recesji za pomocą przeszczepu dziąsła z podniebienia lub przemieszczenia pobliskiej tkanki. Taki zabieg pozwala przywrócić prawidłową linię dziąseł, zabezpieczyć szyjki zębowe i poprawić wygląd uśmiechu. W przypadku osób z tzw. gummy smile (nadmiernym odsłanianiem dziąseł podczas uśmiechu), wykonywana jest korekta dziąseł, która polega na ich delikatnym usunięciu i wyrównaniu proporcji. Zabiegi te są precyzyjne, wykonywane w znieczuleniu miejscowym i zazwyczaj nie wymagają długiej rekonwalescencji.
Przygotowanie jamy ustnej do leczenia implantologicznego
Implanty zębowe to obecnie jedno z najlepszych rozwiązań protetycznych – stabilne, estetyczne i funkcjonalne. Jednak ich trwałość i powodzenie zależą nie tylko od jakości samego implantu, ale przede wszystkim od stanu kości i dziąseł pacjenta. Dlatego właśnie przed wszczepieniem implantu często konieczne jest przygotowanie jamy ustnej – czym zajmuje się periodontolog. Specjalista ten ocenia kondycję tkanek miękkich i twardych, wykonuje badania radiologiczne (np. tomografię CBCT), a w razie potrzeby przeprowadza zabiegi regeneracyjne, takie jak augmentacja kości (np. przeszczep materiału kostnego lub podniesienie dna zatoki szczękowej), przeszczepy dziąseł lub korekta linii dziąseł. Jeśli pacjent cierpiał wcześniej na paradontozę, konieczne jest wcześniejsze wyleczenie stanów zapalnych, aby zapobiec powikłaniom po zabiegu implantologicznym. Celem periodontologa jest stworzenie optymalnych warunków do osadzenia implantu i zapewnienie jego długowieczności – dlatego współpraca chirurgiczna i periodontologiczna jest tu kluczowa.
Leczenie chorób błon śluzowych jamy ustnej
Błony śluzowe jamy ustnej mogą być miejscem rozwoju wielu chorób – zarówno o podłożu infekcyjnym, jak i autoimmunologicznym czy nowotworowym. Objawy takie jak nadżerki, białe plamy, owrzodzenia, pieczenie, suchość czy zmiany barwnikowe powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem – najlepiej z periodontologiem, który specjalizuje się m.in. w diagnozowaniu i leczeniu patologii błon śluzowych. Do najczęstszych schorzeń należą m.in. liszaj płaski, leukoplakia, kandydoza (grzybica), afty, erytroplakia czy brodawki wirusowe. Niektóre z tych zmian mogą mieć charakter przednowotworowy, dlatego ich szybkie rozpoznanie i właściwa ocena histopatologiczna są niezwykle ważne. Periodontolog wdraża odpowiednie leczenie miejscowe lub ogólne, czasem także kieruje pacjenta do specjalisty onkologa lub dermatologa. Leczenie chorób błon śluzowych często wymaga cierpliwości, regularnych kontroli i wsparcia interdyscyplinarnego – ale dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym możliwe jest skuteczne opanowanie objawów i poprawa komfortu życia pacjenta.
Kiedy warto udać się do periodontologa?
Z wizytą u periodontologa nie warto zwlekać. Skonsultuj się ze specjalistą, jeśli zauważysz:
krwawienie z dziąseł przy szczotkowaniu,
opuchnięcie lub ból dziąseł,
nieprzyjemny zapach z ust,
ruchomość zębów,
cofające się dziąsła,
nadwrażliwość na zimno lub gorąco w okolicy szyjek zębowych.
Wiele chorób przyzębia rozwija się powoli i bezobjawowo, dlatego tak ważna jest profilaktyka i szybkie reagowanie na pierwsze oznaki stanu zapalnego. Długotrwałe ignorowanie objawów może prowadzić do nieodwracalnych zmian – zaniku kości i utraty zębów.